Gesprek met Tania Kross

Tania Kross in gesprek met Giovanca Ostiana, 20 november 2023

[GO:] Wat fijn dat jullie er allemaal zijn.

[TK:] Ik ben helemaal aan het trillen.

Nou ik ook. Om te beginnen, je ziet er prachtig uit!

Dankjewel.

Dit [verwijzend naar de zaal] zegt zoveel over jou. Ik ben niet eerder bij de uitreiking van de Johannes Vermeerprijs geweest, maar volgens mij is dit de eerste keer dat de laureaat zelf iets op het podium doet. Dat zegt heel veel over jou. Jij hebt gedacht: ik ga niet daar gewoon een beetje zitten.

Nee, er is een podium en ik spring daarop!

Gewoon op jouw manier. We komen daar straks nog eventjes kort over te spreken, maar ik denk dat jij de dingen ook graag op jouw manier hebt. Dat zegt heel veel over jou. Ik ben vereerd dat ik hier zit. Dat komt ook door jou, want jij hebt mij gevraagd.

Het leuke is dat wij elkaar kennen van voordat jij Giovanca werd en ik Tania werd. Daarom dacht ik dat het leuk was om een gesprek met jou te voeren vanavond, wij kennen elkaar al heel erg lang.

Zeker. Ik zat zo te glunderen in het publiek. Om dit muziekstuk te horen in Papiamentu, ik ging gewoon helemaal stuk van trots. Je staat zo te stralen, wat je zingt heeft heel veel betekenis. Je doet het met zoveel power en schoonheid. Je moet echt weten dat wij [community van Curaçao, red.] super trots op jou zijn.

Dank je wel.

[Het gesprek wordt onderbroken. Er worden persoonlijke videoboodschappen van vrienden, familie en collega’s van Tania getoond.]

Tania reageert verrast, blij en ontroerd: ‘Jongens, wat leuk dit!’

[Er worden foto’s getoond. Tania (17) met een diploma. Een foto van Tania tijdens de toelatingen van het conservatorium in Utrecht. Een foto van Tania met haar eerste band ‘The frontier’.]

Dat was een heavy metal band waar ik in zat. Ja jongens, ik ben heel veelzijdig.

Ik probeerde dit allemaal achter je rug om te regelen terwijl ik jou honderd keer aan de telefoon had. Gisteravond nog. Dus ik hoop dat we je hiermee hebben kunnen verrassen.

Zeker. Echt honderd procent. Wat leuk.

Dit zijn allemaal mensen die heel veel voor jou betekenen die er vanavond niet bij kunnen zijn.

Dit is mijn tribe.

Maar je hebt eigenlijk hier ook een tribe [verwijzend naar het publiek, red.], want hier zitten ook allemaal mensen die heel veel voor jou hebben betekend. Misschien kun je er een paar uitlichten want je bent natuurlijk niet alleen gekomen.

Ik moet ook zeggen dat ik een aantal mensen heb uitgenodigd die misschien dachten: he, Tania? Daar heb ik heel lang niet van gehoord. Maar ik wil dat je weet dat je echt wezenlijk iets hebt betekend voor mij. Voor mijn carrière. En iets hebt losgemaakt in het gemak dat ik heb op het toneel. Ik heb het over mijn docenten en de mensen waarmee ik heb gewerkt. Ik heb altijd gezegd dat wat ik moet doen in mijn leven is mezelf omringen met hele goede mensen en van hen moet leren. Door dat te doen zal ik altijd vooruit blijven komen. Daarom wilde ik vanavond in deze zaal al die mensen verzamelen van wie ik heb geleerd, bij wie ik heel veel kennis heb opgedaan van mijn vak. Maar niet alleen dat, ook als mens. Want elk van jullie – en ik heb het over de dirigenten, Ed Spanjaard is er eentje van maar ook Ivo Meinen en Jurjen Hempel – heeft mij altijd de ruimte gegeven. Jullie hebben mij muziek aangereikt, niet afgedwongen: Tania hier is het, neem het, doe ermee wat je wil maar wees alsjeblieft authentiek in het musiceren.

Ik heb het ook over de mensen die hele mooie muziek hebben gemaakt voor mij. Zoals Bob Zimmerman. Wij kennen elkaar al heel lang. Bob is ook de koning van de medleys. Ron Ford is hier ook, hij heeft helemaal aan het begin van mijn carrière voor mij gearrangeerd. Ik wil jullie bedanken. Mensen weten vaak niet hoeveel werk erin zit om echt de essentie van de muziek eruit te halen voor een stem. Jullie hebben ook altijd geluisterd naar mijn extravagante ideeën. Van: ik wil het zo, ik weet zeker dat het gaat werken. En dat Bob dan tegen mij zegt: ja Tania, dat doen we. En het werkte ook. Dus dank je wel daarvoor, Bob. Dank je wel.

Door de jaren heen heb ik op prachtige podia mogen staan. Operapodia, samen met collega’s. Daarvan zitten er hier ook een aantal in de zaal. Ik zie de geweldige Charles Hens. Wij hebben zoveel Carmen [de opera, red.] samen gezongen, zoveel! Die hebben we als eerste gezongen bij Pierre Audi. Hij zit hier ook in de zaal, dag Pierre. Jullie kennen Pierre, hij is echt heel streng. En ik vind dat echt geweldig. Als iemand streng en precies tegen mij is, dan weet ik dat ze dat niet doen omdat ze mij niet mogen maar omdat ze weten dat ze er het allerbeste uit willen halen. Daarvoor ben ik heel erg dankbaar. Bij Pierre heb ik geleerd hoe precies ik moet zijn en hoe hard ik moet werken voor mijn vak. Je bent een deel van een groter geheel. Je staat natuurlijk in je eentje voorin, maar ik ben niet alleen aan het zingen. Ik ben samen met mijn musici aan het zingen. Jullie hebben echt fantastisch gespeeld [Gericht aan de musici op het podium]. Ik heb het jullie al gezegd, maar ik ben heel dankbaar dat jullie er de tijd voor hebben genomen om er hier vandaag te zijn en deze avond met mij te delen. Ik ben echt zeer dankbaar voor jullie.

Ik weet dat je graag de regie hebt, en ik heb je al verrast. Maar ik heb nog een hele kleine verrassing. Je noemde net al een paar collega’s, en al is het maar om in een paar seconden mee te krijgen hoe jij als student was heb ik een videoboodschap van twee collega’s.

[Er wordt een videoboodschap van twee collega’s van Tania getoond met wie ze haar studietijd deelde. De liefde tussen de twee is opgebloeid onder het toeziend oog van Tania. Er wordt verteld hoe goed Tania altijd was voorbereid tijdens de lessen op het conservatorium en dat de docenten haar als voorbeeld namen voor de rest.]

Wat leuk! Ze hebben het over liefde, en ik moet het ook even hebben over mijn enorme grote liefde. Dat is mijn man Henk-Jan. Zonder Henk-Jan waren onze twee prachtige kinderen Adam en David er niet geweest. Er is in mijn carrière heel vaak geroepen: heb geen kinderen, dan is je carrière afgelopen. Maar sinds ik kinderen heb gaat mijn carrière veel harder, want ik heb nee leren zeggen. Ik heb geleerd om keuzes te maken over wat ik belangrijk vind voor mijzelf en mijn gezin. Mensen zeiden hetzelfde over naar Curaçao verhuizen. Maar sinds ik op Curaçao woon gaat het nog steeds heel hard met mijn carrière.

Wat ik wel mooi vind is dat ik mij hier in Nederland altijd heel erg welkom heb gevoeld op alle podia. Ik heb alle mogelijkheden gekregen om op podia te staan in Nederland en het buitenland. Dat gevoel van kind aan huis zijn op een podium is heel erg belangrijk. Dan ga je je vrij voelen. Het maakt niet uit of ik ga zingen of niet, ik kan altijd het concertgebouw binnenlopen en me backstage thuis voelen. Het is een extended family, zo welkom ben ik daar. Zo welkom wil ik andere muzikanten ook op een podium zien. Dit wil ik ook waarmaken op Curaçao.

Het werd net al genoemd. Je hebt een droom, je hebt grootse plannen. You are a woman on a mission. Dat ben je sowieso als het gaat om cross-overs maken, muziek toegankelijk maken voor een breed publiek en ook voor kinderen. Nu gaan we even inzoomen op Curaçao. Daar waar je roots liggen, waar je woont en van waaruit je opereert. We hebben prachtige beelden – daar heb je zelf voor gezorgd – en misschien is het mooi om ons even mee te nemen.

Deze plaatjes wilde ik even met u delen. Dit is de Schouwburg op Curaçao. Het is een beetje apocalyptisch. Helaas zijn er meer plekken die er nu zo uitzien op de wereld. Al 22 jaar lang hebben wij geen schouwburg, en in 2016 is het lege gebouw ook nog afgebrand. Nu mijn leven zich op Curaçao afspeelt, komen er nieuwe en gevestigde talenten naar mij toe met de vraag waar zij moeten optreden. Hoe kan een lampje op hen schijnen als dit de schouwburg is?

Hoe doe jij dat zelf als je moet optreden?

Als ik zelf moet optreden dan moet ik heel veel geld uitgeven om een buitenpodium te maken. Met de centjes van de Johannes Vermeerprijs wil ik investeren in de zaal die u nu ziet op de beelden. Het zaaltje behoort tot een oud klooster waar ouderen worden verzorgd en daar hebben we een klein theatertje ontdekt. Het werd vele jaren gebruikt als opslag en nu is er nieuw leven ingeblazen. Er is gewerkt aan de veiligheid van de zaal, maar er zijn nog steeds losse planken. Ik kan de wanden niet aanraken want het is een monument. Mijn techniek-mensen – met wie ik al heel lang heb gewerkt, zij zitten hier ook in de zaal – hebben toegezegd mij te helpen de zaal te voorzien van achterdoek, geluid, alles wat je maar kan bedenken om het een waardig podium te maken. Dan kunnen we de mensen van Curaçao een mooie plek geven om goed in de spotlight te staan.

Ik ben al heel lang ambassadeur van het leerorkest hier in Nederland, maar ik ben ook initiatiefnemer en ambassadeur van het leerorkest op Curaçao. We hebben op Curaçao, Aruba, Bonaire en ook op de andere eilanden bijna duizend kinderen geholpen aan muziekinstrumenten op school. We zijn begonnen op mijn oude lagere school, daar hebben we de kinderen een instrument gegeven. Als iets een succes is – en dat is het, het leerorkest is gewoon een fantastisch product – dan gaat het groeien. Maar als het groeit heb je ook meer centjes nodig voor docenten en al die toestanden. Daar hebben we te weinig van dus ik wil ook een deel van het prijzengeld investeren in deze jonge kinderen. Kinderen die naar een concert komen maar ook de kinderen die zelf musiceren. Ik wil investeren in de docenten die hen les moeten geven tijdens schooltijd.

Mevrouw Blokker zit hier in de zaal, zij is bij ons op school geweest en heeft al deze kindjes [op de beelden, red.] gezien die instrumenten spelen. Het geeft mij zoveel hoop voor de toekomst. Als je een kind een instrument geeft dan is het een enorm gewin. Voor het eiland en voor de ontwikkeling.

In de breedste zin, niet alleen muzikaal.

In de breedste zin. Ik droom groot. Als kind op Curaçao droomde ik ervan om operazangeres te worden en nu zit ik hier. Nu zit ik hier en droom ik om voor Curaçao een schouwburg te bouwen.

Er zijn misschien mensen die zich afvragen voor wie dit grote podium wordt.

Ik ben op Curaçao helemaal niet bijzonder. Er lopen daar honderden Tania’tjes rond. En ze komen naar mij om te vragen wat ze moeten en kunnen doen. Het is ongelofelijk dat ik ze moet vertellen dat ik het niet weet. Een schouwburg bouw je niet alleen, daarbij heb ik jullie hulp nodig. Ik heb nu een stuk terrein bij het vliegveld waar ik de intentie heb een schouwburg te bouwen. Ik heb 18 maanden om alle financiering daarvoor rond te krijgen. Aan mij zal het niet liggen. Dank u wel.

[Het publiek applaudisseert.]

Ik denk dat hier heel veel mensen in de zaal zitten die achter jou staan en je straks ook zullen vragen wat ze kunnen doen om te helpen. Want ik begrijp dat je er nog niet bent met dit prijzengeld.

Nee ik kan met een ton geen theater bouwen, dat snappen jullie ook wel. Maar ik kan wel het kleine theatertje restaureren en de mensen die nu theatermaker zijn de kans geven om zich te ontwikkelen. Dan zijn ze er klaar voor wanneer dit theater er komt. Gelukkig heb ik hele goede mensen om mij heen, zoals mijn eigen management die hebben toegezegd te helpen. Zij hebben hele goede kennis. Gedreven mensen met kennis en kunde. Ik heb ook gesprekken gehad met grote partijen in Nederland en ze gevraagd wat ze ervan vinden. Want ik heb niet alleen geld nodig, maar ook heel veel kennis. En de commitment dat ik kan terugkoppelen, kan sparren, en dat ik niet het gevoel heb er alleen voor te staan. De toekenning van deze prijs aan mij heeft me een enorme boost gegeven. Ik heb goede kaarten in mijn hand en nu is het tijd om te spelen.

De passie spat van deze stoel af, je bent een fantastische ambassadeur maar je bent er zelf ook nog. Dus stel je voor. God himself komt naar beneden en zegt toe de schouwburg te fixen. Jij hoeft het allemaal niet te doen. Welke dromen heb je nog voor jezelf? Voor Tania, ik wil je niet over kinderen of andere mensen horen.

Stel dat alles in orde is dan zou ik heel graag in het gebied waar ik woon [Curaçao en Zuid-Amerika, red.] een aantal rollen willen zingen, ik spreek ook Spaans. En daarbij ook samen te werken met het Latijns-Amerikaans gebied. Ik ben laatst naar Venezuela geweest en daar heb ik masterclasses gegeven in het Teresa Carreño Theater en aan the Opera Company. Daar heb ik gezien dat ik me heel erg nuttig kan maken en de kennis die ik heb van opera en werken ik Europa kan delen. Die kennisoverdracht wil ik doen en daarnaast wil ik ook een aantal mooie rollen zingen.

Ik ben zelf ook een product van educatie, een product van iemand die mij heeft gezien en mij kansen heeft gegeven. Die kansen heb ik met twee handen aangepakt en ik voel me verantwoordelijk om die kansen ook voor anderen te creëren want het is belangrijk voor ons vak.

Nogmaals: we zijn super trots op jou. You do it your own way. Je doet mee aan de Masked Singer, dan ben je weer ergens jurylid. Je kan het zo gek maar niet bedenken. We hebben vandaag ontzettend van jou genoten en ik denk dat we met zijn allen voor Tania kunnen gaan staan en haar een heel warm applaus kunnen geven.